Nằm ở cửa ngõ Tây Bắc của Tổ quốc, Hoà Bình có đến 3/4 diện tích đất canh tác là rừng, măng là giống mọc tự nhiên trong rừng. Măng mọc quanh năm ở các vùng triền đồi, núi và nhiều nhất là vào những tháng hè. Vì vậy, những ngày hè, đi dọc theo các tuyến đường của xã Bao La, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình dễ dàng bắt gặp những giàn măng rừng vàng ươm mùi nắng đang được phơi khô. Đây là sản phẩm đem lại nguồn thu nhập khá cao cho người dân nơi đây lúc nông nhàn.
Cũng như nhiều hộ gia đình ở Mai Châu, hộ gia đình anh Phạm Văn Phúc đã thu mua măng tươi của bà con rồi tiến hành sơ chế với các công đoạn như: Cắt, thái, luộc kỹ trong nhiều giờ. Đặc biệt tận dụng tối đa ánh nắng tự nhiên để phơi, giúp cho măng có màu vàng sậm đẹp mắt, mùi thơm đặc trưng. Sản phẩm hoàn toàn không sử dụng phẩm màu hay chất bảo quản. Thông thường, cứ khoảng 18 – 20kg măng tươi sẽ thu về 1kg măng khô.
Măng khô chế biến từ măng tươi được phơi kiệt và sấy khô hoàn toàn tự nhiên. Nếu gặp thời tiết nắng ráo, măng sẽ được nắng, màu sắc vàng rộm tự nhiên. Thời tiết không thuận lợi và ít nắng, người ta thường treo măng lên gác bếp để măng được sấy khô. Khi măng được sấy khô và chuyển sang màu vàng, người ta mới xẻ măng ra thành từng miếng phơi thêm lần nữa, sau đó mới đem bán. Chính vì thế, măng khô thường có màu vàng, đôi khi có màu hơi thâm của khói bếp. Tuy nhiên, đó mới chính là loại măng an toàn và nguyên gốc. Dù là phơi nắng hay gác bếp, các sản phẩm măng khô ở Bao La vẫn đảm bảo mùi vị, màu sắc đặc trưng, không thể lẫn được với măng ở những địa phương khác.
Măng khô Bao La chủ yếu là loại măng nứa, ăn rất giòn, có mùi thơm và ngọt nhẹ rất dễ ăn. Đây là thực phẩm quen thuộc có thể chế biến được nhiều món cùng với các thực phẩm khác như: hầm với móng giò, thịt ngan, xương; nấu canh sườn măng khô; nấu bún vịt măng, làm nguyên liệu để nấu lẩu gà, lẩu mắm hoặc tước nhỏ xào với miến, hải sản rất phù hợp.
Theo dinh dưỡng học cổ truyền, măng vị ngọt hơi đắng, tính hàn, có công dụng hóa đàm hạ khí, thanh nhiệt, tiêu thực giải độc, thông lợi nhị tiện, thường được dùng để làm thức ăn và làm thuốc cho những người bị cảm mạo, phong nhiệt, ho do phế nhiệt, ăn uống chậm tiêu…
Ngoài ra, Măng khô Bao La chứa nhiều thành phần dinh dưỡng với hàm lượng chất béo, chất đường rất thấp và giàu chất xơ. Đây là loại thực phẩm có tác dụng thúc đẩy nhu động ruột, trợ giúp tiêu hóa, phòng chống hiệu quả tình trạng béo phì, xơ vữa động mạch, cao huyết áp, bệnh táo bón, bệnh ung thư đại tràng… , nhờ hàm lượng Magie phong phú, Măng khô còn góp phần phòng chống ung thư và tốt cho tim mạch vì làm giảm cholesterol xấu nhờ chất xơ và lượng chất béo thấp.
Như vậy, Măng khô Bao La không chỉ là nguồn thực phẩm tích trữ hàng năm mà măng khô còn đóng góp vào kho tàng ẩm thực dân gian những món ăn dân dã mà vô cùng hấp dẫn, gợi thương gợi nhớ hình ảnh quê nhà mỗi khi tết đến xuân về. Lựa chọn Măng khô Bao La trong chế biến ẩm thực là sự quay về với truyền thống, góp phần lưu giữ nét văn hóa ẩm thực thuần Viêt.
